Wśród materiałów archiwalnych, przechowywanych w Archiwum Państwowym Obwodu Lwowskiego, wyróżnia się zespół dokumentów, dotyczących historii i działalności Uniwersytetu Jana Kazimierza. Większość materiałów, dotyczących działalności kadry profesorsko-naukowej, studentów i pracowników uniwersytetu zawiera Zespół 26. Wśród spraw tegoż zespołu autorowi udało się odszukać teczkę personalną studenta Wydziału Teologicznego Władysława Kiernickiego, późniejszego biskupa pomocniczego Archidiecezji Lwowskiej, słynącego we Lwowie w latach powojennych jako Ojca Rafała.

Sprawa personalna liczy zaledwie kilka stron i chronologicznie obejmuje lata 1937-1939. Są to lata studiów Władysława Rafała Kiernickiego na Uniwersytecie Lwowskim.

Dokumenty z teczki personalnej studenta Kiernickiego nie zawierają jakichkolwiek rewelacji, jednak uzupełniają znane nam fakty z życiorysu o. Rafała. Są autentycznymi dokumentami, nieraz odręcznie pisanymi przez niego. Właśnie, dlatego trzeba wprowadzić te materiały do obiegu naukowego. Żadne wspomnienia nie mogą zastąpić wagi i znaczenia dokumentu archiwalnego.

Pierwszy dokument, znajdujący się w teczce, to życiorys, pisany odręcznie w 1937 r. przez Władysława Rafała Kiernickiego. Zacytujemy niektóre najważniejsze jego ustępy. Otóż, przyszły niezwykły kapłan i gorliwy biskup pisze:
"Urodziłem się 3 maja 1912 roku w Kułaczkowcach, pow. Kołomyja. Do szkoły powszechnej uczęszczałem od roku 1920-1927 przez 4 lata w Kułaczkowcach, przez 3 następne w Gwoźdźcu powiat Kołomyja. Średnie wykształcenie, od klasy trzeciej gimnazjalnej włącznie, pobierałem w prywatnym gimnazjum oo. Franciszkanów we Lwowie w latach od 1927-1934 z przerwą w studiach po klasie piątej dla odbycia rocznego nowicjatu, po ukończeniu którego złożyłem profesję w zakonie oo. Franciszkanów. Egzamin dojrzałości złożyłem jako prywatysta w 1934 r. w X Gimnazjum Państwowym im. H. Sienkiewicza we Lwowie. Trzy lata studiów filozoficzno-teologicznych ukończyłem w seminarium oo. franciszkanów: pierwszy rok (1934-1935) we Lwowie, dwa następne (1935-1937) w Krakowie".
Podpis: Kiernicki Władysław Rafał.¹

8 października 1937 roku o. Rafał Kiemicki złożył podanie do Rady Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie następującej treści:
"Upraszam o przyjęcie na IV rok studiów Wydziału Teologicznego oraz o zaliczenie na podstawie świadectw trzech lat studiów teologicznych, odbytych w Seminarium oo. Franciszkanów."²

Posiedzenie Rady Wydziału Teologicznego pod kierownictwem dziekana, ks.prof.dr. Jana Stepy odbyło się dnia 28 października i zadośćuczyniła prośbie petenta. Treść dokumentu brzmi następująco:
"Rada Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie na posiedzeniu w dniu 28 października 1937 roku uchwaliła zaliczyć petentowi odbyte studia w Seminarium Duchownym oo. Franciszkanów w Krakowie i przyjąć na IV rok studiów teologicznych UJK pod warunkiem złożenia egzaminu z patrologii.
X. prof. dr Jan Stepa t.cz. Dziekan, 4.XI.1937 r."³

Wśród najnowszych opracowań naukowych, dotyczących życia i działalności biskupa Kiernickiego, wyróżnia się praca ks. Józefa Krętosza pt. "Katedra obrządku Łacińskiego we Lwowie i jej proboszcz o. Rafał Kiernicki OFM Conv w latach 1948-1991."

Ciekawe jest, że autor z Katowic w ogóle nie korzystał z bardzo bogatych zbiorów archiwalnych obydwu państwowych archiwów lwowskich. Dla przykładu, ks. J. Krętosz nie podaje, iż Kułaczkowce znajdują się w powiecie kołomyjskim, również nie uwzględnia czterech lat nauki szkolnej Wł. Kiernickiego w Kułaczkowcach. Łączy lata nauki w tejże miejscowości i w Gwoźdźcu (do tego podaje nazwę Gwożdżec, a nie Gwoździec). W odręcznym życiorysie Władysława Kiernickiego zaznaczono, iż od klasy trzeciej gimnazjalnej włącznie pobierał nauki w prywatnym gimnazjum oo. franciszkanów we Lwowie, a maturę zdawał w X Gimnazjum państwowym jako prywatysta. Tych informacji w pracy ks. Krętosza jednak brak⁴. W tejże pracy nie znajdujemy konkretnej wzmianki o jednym roku studiów (1934/1935) w Seminarium oo. franciszkanów we Lwowie. Tekst ks. J. Krętosza wyjaśnia, że wszystkie trzy lata studiów w seminarium oo. franciszkanów ojciec Rafał Kiernicki odbył w Krakowie⁵.

Wracając do materiałów, zawartych w teczce z archiwum lwowskiego, zauważymy, że brak w nich świadectw, zaświadczeń i odpisów protokołów, które Wł. Kiernicki dołączył do swego podania do Rady Wydziału Teologicznego w 1937 roku. Również w tejże teczce nie ma żadnych materiałów, dotyczących zaliczenia egzaminów i seminariów w latach studiów na Uniwersytecie (1937-1939). Natomiast znajdujemy w niej podanie z dnia 19 maja 1939 roku, w którym o. Rafał Kiernicki pisze:
"Do Rady Wydziału Teologicznego UJK we Lwowie. Na podstawie dwuletnich ćwiczeń seminaryjnych pod kierownictwem ks. dra prof. Adama Gerstmanna oraz rozprawy magisterskiej pt. "Nauka św. Bonawentury o żalu za grzechy" proszę o łaskawe przyznanie mi stopnia magistra św. Teologii." ⁶

Następny dokument zawiera uchwalę Rady Wydziału Teologicznego:
"Rada Wydziału Teologicznego UJK we Lwowie na posiedzeniu w dniu 8-go czerwca 1939 roku uchwaliła przyznać petentowi stopień magistra św. Teologii na podstawie wyżej podanej pracy magisterskiej.
X. prof. dr Adam Gerstmann t. cz. Dziekan." ⁷.

Otóż, w wyżej opublikowanych dokumentach znajdujemy temat pracy magisterskiej o. Rafała Kiernickiego, datę przyznania mu stopnia magistra i nazwisko jego kierownika naukowego, ks. profesora dra Adama Gerstmanna (1873-1940). Ks. Adam Gerstmann był "nieprzeciętnej rangi erudytą odznaczonym wszechstronnymi zainteresowaniami."⁸ Był wybitnym duszpasterzem i naukowcem, specjalistą z teologii moralnej, profesorem nadzwyczajnym - od 1907 roku, zwyczajnym -od 1910. W latach 1927/1928 1932/1933 był rektorem UJK, a w latach 1928/1929 - prorektorem.⁹ Dokumenty, znajdujące się w Archiwum państwowym obwodu lwowskiego, dotyczące lat studenckich o. Rafała Kiernickiego pozwalają na uzupełnienie niektórych wiadomości o jego życiu i studiach w latach przedwojennych.

Jurij Smirnow
Lwów

Przypisy:

¹ Archiwum państwowe obwodu lwowskiego (DAŁO) zespół 26, opis 3, teczka 1367, s.l
² Tamże, s. 3
³ Tamże
⁴ Krętosz J. ks.: „Katedra obrządku łacińskiego we Lwowie i jej proboszcz o. Rafał Kiernicki OFM Conv w latach 1948-1999” Katowice 2003, s. 23
⁵ Tamże
⁶ DALO fundusz 26, opis 3, teczka 1367, s.2
⁷ Tamże
⁸ Wołczański J. ks.: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1939. Kraków 2001, s. 262
⁹ Tamże, s.257