W październiku 2006 r. na strychu budynku przy ulicy Pijarów 64 (ob. ul. Nekrasowa 64), na Górnym Łyczakowie, podczas robót remontowych odnaleziono dokumenty oraz 300 negatywów z archiwum IX lwowskiej Drużyny Harcerskiej im. H. Jordana. Do drużyny należeli chłopcy z Górnego Łyczakowa, najprawdopodobniej uczniowie jednej szkoły (Św. Antoniego?). Wśród znalezionych dokumentów IX Drużyny są m.in. notatki z przedwojennych zbiórek harcerskich, młodzieżowa literatura harcerska, a także np. informacje o zabawach tanecznych.

W momencie wybuchu wojny harcerze mieli po 12-13 lat, byli dziećmi a więc nie mogli włączyć się bezpośrednio w walkę z wrogiem. Jednakże już w trakcie trwania niemieckiej okupacji ok. 1943 r. rozpoczęli działalność konspiracyjną. Wśród znalezionych dokumentów są bezpośrednie potwierdzenia przynależności chłopców do organizacji „Jednostki Młodzieży Narodowej”, przemianowanej rozkazem z 17.06.1944r. na „Młodzież Wielkiej Polski”, dzielącej się na hufce i drużyny. Odnalezione rozkazy są podpisane pseudonimem „Janusz”, a także „Lechicki – szef szkolenia”. Kierownictwo organizacji zabraniało w czerwcu 1944 r. opuszczania Lwowa, jako „ostatniego bastionu polskości na kresach”, rozkaz wydano w związku z ogłoszoną mobilizacją do robót w Niemczech. Wśród znalezionych dokumentów są instrukcje, nakazujące zbieranie wszelkich informacji o „elementach” mogących stanowić zagrożenie dla przyszłego przyłączenia Lwowa do wolnej Polski (volksdeutsche, komuniści, kolaboranci, kryminaliści, nacjonaliści ukraińscy). Odrębne instrukcje dotyczyły właśnie Ukraińców, zalecano zbieranie informacji o wszelkich oficjalnych i nieoficjalnych organizacjach ukraińskich (OUN), ustalanie list nazwisk przywódców, członków, stanu liczebnego ewentualnych oddziałów zbrojnych. Ośrodek, który wydawał te instrukcje harcerzom, liczył się z możliwością powtórzenia 1918r., tj. wycofania Niemców ze Lwowa i przekazania przez nich władzy Ukraińcom.

Brak informacji z jakim ośrodkiem konspiracyjnym związana była organizacja „Młodzież Wielkiej Polski”, materiały szkoleniowe świadczą, że w sensie politycznym mogła być powiązana z kołami „endeckimi” polskiej podziemnej sceny politycznej. Prawdziwym rarytasem, a jednocześnie dokumentem stanowiącym ogromne niebezpieczeństwo dla osób w nim wymienionych, jest lista pseudonimów, wraz z prawdziwymi nazwiskami, datami urodzenia i adresami zamieszkania. Znajdują się na niej: „Maciuś” Zbigniew Dydowicz, „Lama” Adam Skowron, ”Piotruś” Ryszard Bachyrycz, „Lotnik” Władysław Słaby, „Anglik” Jan Słaby, „Lesław” Lesław Klimowicz, „Kruk” Adam Klęk, „Grot” Marian Mazur, „Mars” Jan Szkolnicki, „Kanarek” Jerzy Kulesza, „Kuba” Antoni Schmidt, „Przerwa” Tadeusz Kozłowski, „Ryszard” Eustachy Dziedzic.

W archiwum harcerskim odnaleziono także egzemplarze polskiej prasy podziemnej: „Biuletyn Ziemi Czerwieńskiej” (ostatni numer z 9.07.1943r.), „Przegląd polityczny i wojskowy” (drukowany we Lwowie, podpisywany TWZW, wszystkie egzemplarze z 1943r.), „Słowo Polskie” (kilkanaście egzemplarzy 1943r.), „Walka” (1943r.).

Ostatnie dokumenty datowane są na czerwiec 1944r., od tego momentu los członków tej organizacji konspiracyjnej jest nieznany. Konsulat Generalny RP we Lwowie odnalazł jedynie rodzinę Zbigniewa Dydowicza „Maciusia”, niestety pan Zbigniew zmarł w Poznaniu w roku 2005. Wedle słów córki do ostatnich swoich dni wspominał Lwów, choć do wydarzeń wojennych wracał niechętnie. Rodzina Dydowiczów została we Lwowie do wkroczenia Armii Czerwonej, ojciec Zbigniewa został aresztowany i wywieziony w głąb ZSRR, wszelki słuch po nim zaginął.

Przedstawiam poniżej część archiwum fotograficznego z własnym komentarzem, określającym prawdopodobne daty i okoliczności na nich utrwalone. W kolejnych "odsłonach" przedstawię następne odnalezione dokumenty.

Składam gorące podziękowanie Konsulowi RP we Lwowie p. Marcinowi Zieniewiczowi za udostępnienie elektronicznej kopii harcerskiego archiwum w celu opublikowania tych jakże cennych i ciekawych dokumentów na stronie internetowej.