LWOWSKIE KINOTEATRY (1927/1928)

ALMANACH LWOWSKI
"ATENEUM"
1928

Drukiem A.Gojawiczyńskiego
Lwów, Kopernika 20, 1928

NA SREBRNYM EKRANIE

(str. 235-240)

LWOWSKIE KINOTEATRY.

Obraz dzisiejszego życia nie byłby zupełny, gdyby, kreśląc go, pominięto srebrny ekran i jego obecne oddziaływanie, nie przelotne, jak ongiś, ale trwałe. Nie chodzi o posiew zasad, niewątpliwie bardzo rozmaitej jakości, jakie kino rzuca w dusze ludzkie, gdyż nie zawsze to, co daje srebrny ekran, musi grać na ludzkich instynktach, chodzi raczej o sprawę zasadniczą — czem stać się może w przyszłości. Pozornie rzeczy te nie łączą się ściśle z tematem, jaki porusza Almanach, pozornie jednak tylko! Jeśli się wejdzie w głąb zagadnienia — okaże się, że nie jest ono obcem i naszemu miastu, które na równi z innemi należy, bo musi, bo tego chcą ludzie, do propagatorów ruchu kinowego.

Problem poruszony nie jest nowy, posiada całą literaturę, która z powodu ożywiającego się coraz bardziej ruchu kinowego, z tej racji, iż kino staje się jednym z faktorów życia ludzkiego — musiała się rozwinąć. Poprzez skromne początki, od zarania swojej młodości szło kolosalnym rozpędem. Czasy przedwojenne, jakkolwiek podonczas nie było jeszcze tylu kinoteatrów, co w chwili dzisiejszej, notowały ogromny jego wzrost, epoka powojenna ma już do czynienia z pełnią jego bujnego życia.

Oceniane z rozmaitych punktów widzenia ma kino de facto tyle plusów, ile minusów. Daje setkom ludzi pracę i zajęcie, co, w chwili powojennej mizerji na rynku pracy, musi być oceniane jako bardzo poważne plus, przyczynia się do zwiększenia dochodów miasta, w którem pracuje, odrzucając dla niego poważny podatek, co z punktu widzenia gospodarki miejskiej jest znowu poważnym plusem, mogłoby być poza tem czynnikiem bardzo kształcącym i bawiącym, gdyby po tej linji iść chciało. Jeśli tak nie jest — to jest to smutne signum temporis. Ludzie pragną emocyj. Żadna scena nie jest im wstanie dać ich. Kino, będące syntezą scen, które dowolnie w końcowem ułożeniu całości filmu dobrać można, dysponuje takiemi możliwościami, jakiemi nie zadysponuje w chwili dzisiejszej żaden teatr, a niewątpliwie, jakiemi nie zdoła zadysponować w przyszłości. Teatr powinien być krainą bajki i do tego dążyć musi, kino od zarania swoich lat jest nią. W tem kryje się ta wielka różnica, która żądnych senzacyj, oderwania od rzeczywistości raczej wiedzie w podwoje kinoteatru, aniżeli teatru i opery. Czy w tem nie tkwi groza niebezpieczeństwa, jakie kryje w sobie kinoteatr w stosunku do sceny? 1 czy ta groza, dająca się odczuć wszędzie, w każdem większem centrum, nie jest szczególnie silna u nas — okaże przyszłość. Ludzie pragną emocyj, chcą widzieć artystów światowej sławy, pragną takich nowych dreszczów, jakich im nie dostarczy żadna scena — i tem się tłómaczy popularność kina. Jest w tem pęd do rozszerzenia horyzontu swojej egzystencji poza ramy życia codziennego, związanego z murami jednego miasta, jednego społeczeństwa, jest w tem bujność życia przelewającego się na zewnątrz, jest w tem zew pragnień takich, jakie odczuwa się słuchając produkcyj radjowych, których źródłem może być Anglja, Hiszpanja, Bałkan.....

I te rzeczy wyjaśniają zagadkę, dlaczego Lwów, który nie może utrzymać trzech teatrów i garści koncertów utrzymuje jednak wiele kinoteatrów, które pod względem frekwencji (nie ze względu na ceny nawet) są bezkonkurencyjne. I tem się tłómaczy zapewne fakt, dlaczego nawet samo Miasto usiłowało w ubiegłym sezonie uruchomić swoje własne kino..... w budynku teatru! To ostatnie zestawienie jest tak wiele mówiące, że lepiej o niem — nie mówić! Teoretyzować na temat królestwa srebrnego ekranu dałoby się długo.... Nie o to jednak chodzi. Chodzi raczej o pewne dane statystyczne, które przyczyniają się do utrwalenia fizjognomji Lwowa.

Otóż, opierając się na materjale zebranym w dziennikach, stwierdzić należy, że we Lwowie istniały następujące kinoteatry: Apollo, Miejskie w „Nowościach", Kopernik, Marysieńka, Lew, Pałace (licząc wielkie kinoteatry), z mniejszych: Avenue, Bajka, Casino, Chimera, Fatamorgana, Grażyna, Luna, Pasaż, Uciecha. Liczba ta nie jest kompletna, a jednak wynosi 15 kinoteatrów! A pozostałe? Programów zmieniano w kinie: Apollo: 61, w Miejskim: 14, w Koperniku i Marysieńce po: 65, w Lwie 59, w Pałace: 66, w Avenue: 55, w Bajce: 40, w Casino: 57, w Chimerze: 66, w Fatamorganie: 56, w Grażynie: 62, w kinie Luna: 51, w Pasażu: 64, w kinie Uciecha: 66. Razem w 15 kinoteatrach zmian programów było: 874! Ta cyfra, dodaję raz jeszcze, aproksymatywna, mówi za siebie!

Nie sposób na tem miejscu wchodzić w wartość filmów, podane poniżej zestawienie programów z 6 wielkich kinoteatrów mówią do bywalców wyraźnie, programy kinoteatrów mniejszych wykazują bądź pewne powtórzenia wielkich filmów, lub nawet pewną linję widowisk, które mają swoją specjalną publiczność. Że ma się, patrząc na to z perspektywy lat, do czynienia ze zjawiskiem, które w miarę upływającego czasu zyskuje na sile i rozpędzie, toby nie ulegało kwestji. Czy wyczerpało wszystkie swoje możliwości? Należałoby odpowiedzieć przecząco. Dokąd dojdzie w chwili, gdy codziennym chlebem staną się filmy mówione i śpiewane? Jaki wtedy los teatrów i życia koncertowego? To zagadnienie jest bezsprzecznie pierwszorzędnego znaczenia i jako takie musiało być również poruszone w Almanachu.

APOLLO.

3. IX. Białe Noce;

6. IX. Ognia!;

13. IX. Kurjer Carski;

23. IX. Ofiara przemocy.

1. X. Ulica pokusy;

5. X. Płomienna noc;

8. X. Los życia;

11. X. Uśmiech losu;

14. X. Kochaj mnie, a świat będzie moim;

20. X. Car Iwan Groźny;

28. X. Noc poślubna.

6. XI. Ostatni uśmiech błazna;

12. XI. Gracz w szachy;

20. XI. Zew morza.

1. XII. Napoleon Bonaparte;

4. XII. Gdy mężczyzna kocha;

13. XII. Szatańska Syrena;

18. XII. Flirt z nieboszczykiem;

30. XII Baron cygański;

31. XII. Zięć firmy Cohn.

6. I. Casanova;

18. I. Ćmy paryskie;

25. I. Miłostki.

2. II. Grobowiec miłości;

14. II. Mężczyzna z przeszłością;

24. II. Czerwona tancerka.

4. III. Dekabryści;

9. III. Charlie Chaplin — Cyrk;

18. III. Polonia-Restituta (1918—1920);

23. III. Sonata Kreutzerowska,

30. III. Serafin ludzkości (Franciszek z Assyżu).

8. IV. Skandal w Petersburgu;

17. IV. Karuzela udręczeń;

22. IV. Gdy w kobiecie miłość się budzi;

26. IV. Huragan.

4. V. Drut kolczasty;

10. V. Giełda miłości;

19. V. Sprawa przy drzwiach zamkniętych;

23. V. Księżniczka Szelmutka;

30. V. Moja żona tańczy charlestona.

3. VI. Przebudzenie się kobiety;

5. VI. Krew i miłość;

13. VI. Tajemnica pani S... (Mistrz świata);

17. VI. Dama Pikowa;

22. VI. Ten, którego nikt nie zna...;

28. VI. Bitwa pod Skagerak.

1. VII. Czarny pierot;

5. VII. Pupilek pięknej pani;

8. VII. Spadek Sami Weinsteina;

12. VII. Chłopczyca;

17. VII. Mąż bez ślubu;

24. VII. Żonka na dobę i Bohater pięści...;

26. VII. Niebezpieczna gra, Nad brzegami Gangesu;

31. VII. Spowiedź i Pieśń młodych zmysłów.

5. VIII. Bigamia;

8. VIII. Kiedy mężczyźni szaleją;

12. VIII. Chińska papuga;

17. VIII. Dziecię cyrku;

22. VIII. Przez jedną noc;

24. VIII. Rin—Tin—Tin jako postrach puszczy;

31. VIII Wyspa zabronionych pocałunków.

KINO MIEJSKIE W „NOWOŚCIACH". 6. III. Prastare Wilno, oraz Światło Azji; 18. III. Wyprawa Rasmussena do bieguna północnego; 25. III. W tajemniczych dżunglach Afryki. 1. IV. Cuda Amazonki i Nieznośny Willy; 8. IV. Chłopiec z Flandrji — od 14. IV. nadto Radjografja i jej zastosowanie i Tygodnik Eclair; 15. IV. Ta, która nie tańczy, Mali wędrowcy i Tygodnik aktualności; 27. IV. Nędznicy. 9. V. Jak glob ziemski pozował mi do filmu; 13. V. Mały lord; 22. V. Ind je kraina baśni; 26. V. Płomienna kawalkada. 1. VI. Arabella; 5. VI. Kurjer carski.

KOPERNIK. 3. IX. Dziewczęta pod kontrolą; 6. IX. Co opowiada dzielny wojak Szczapa; 20. IX. Na małej stacyjce; 25. IX. Królewskie klejnoty; 29. IX. Pat i Patachon jako królowie Pelikanji. 5. X. Cnotliwa pielęgniarka; 8. X. Syn szejka; 16. X. Niebezpieczny kochanek; 20. X. Sąd polowy w Sanoku; 27. X. 12 djamentów. 3. XI. Zmartwychstanie; 12. XI. Żyd wieczny tułacz; 17. Xl. Biała niewolnica; 25. XI. Taki jest Paryż; 30. XI. Bestja morska. 7. XII. Czerwony Pirat; 11. XII. Manewry huzarów austrjackich; 16. XII. Tingel - Tangel; 20. XII. Macistes w walce z szejkiem; 25. XII. Tańczący Wiedeń; 31. XII. Generał. 6. I. Zdrada w Galicji; 12. I. Książę - pirat ;20. I. Mogiła Nieznanego Żołnierza. 1. II. Romans kapłanki Wschodu; 9. II. Noc miłości; 15. II. Władczyni Atlantydy; 22. II. Serce ulicy; 23. II. C. k. Baletnica; 28. II. Harry Peel. Upiory. 3. III. Poeta - żebrak; 9. III. Charlie Chaplin — Cyrk; 16. III. Niewolnica z Szanghaju; 21. III. Król Królów. 8. IV. Człowiek z biczem; 15. IV. Bitwa; 21. IV. Harry Peel; 28. IV. Józefina Backer oraz Miasto tysiąca uciech. 1. V. Przedpiekle; 9. V. Łowca posagu; 13. V. Szczapa w cywilu; 17. V. Żona Faraona; 22. V. Książę się bawi; 30. V. Carscy książęta. 1. VI. W szponach drapieżnego sępa; 5. VI. Tajemnica londyńskich zaułków (Pan X) ; 9. VI. Rozpętane żywioły; 14. VI. Pancernik Atlantic; 19. VI. Kobiety, wino i ruletka; 23. VI. Rywale oceanu; 28. VI. Czerwonoskóry gentleman oraz Królowa Piątej ulicy. 1. VII. Cyrk Wolfsona; 6. VII. Bohaterka wielkiej Wojny; 10. VII. Młodzieńczy szał; 14. VII. Mała awanturnica; 17. VII. Król paryskich detektywów; 21. VII. Dziewczę z huśtawki; 26. VII. Piotr Wielki. 238 1. VIII. Kobieta Sfinks, Syn szeika; 5. VIII. Gehenna upadłych kobiet; 8. VIII. Mściciele; 12. VIII. Miłostki studenta; 17. VIII. Spowiedź szesnastoletniej; 24. VIII. Niebezpieczna sekretarka; 28. VIII. Tarzan i Złoty lew.

* * *

Identyczny program miał kinoteatr „Marysieńka".

LEW. 3. IX. Trzy lata polowań w Afryce; 4. IX. Kochanka; 10. IX. Lucjano Albertini jako Rinaldo Rinaldini; 1 7. IX. Carmen; 23. IX. Kobieta bez zasłony; 28. IX. Wyrok bez sądu. 5. X. Kobieta szatan; 1 1. X. Wyznanie przed szturmem; 15. X. Świat w płomieniach; 20. X. Car Iwan Groźny; 12. X. Wyspa straceńców. 3. XI. Hotel Imperjal; 6. XI. Wieża miłości; 12. XI. Gracz w szachy; 18. XI. Blaski i nędze życia kurtyzany; 24. Xl. W Państwie „Zielonego Smoka". 1. XII. Gehenna miłości; 7. XII. Chang; 15. XII. Książę czarnych gór; 20. XII. Królewicz storczyków; 25. XII. Moja żona — twoja żona. 3. I. Pat — Patachon i wieloryb; 6. I. Casanovą; 20. I. Mogiła Nieznanego Żołnierza; 28. I. Ziemia obiecana. 9. II. Ubóstwiana; 16. II. Verdun; 28. II. Potwór i dziewczyna. 4. III. Dekabryści; 9. III. Czarna Venus; 18. III. Za miljon dolarów; 23. III. Przeznaczenie; 29. III. Demon cyrku. 5. IV. Pat i Patachon jako bankowcy; 8. IV. Książę Seliman; 18. IV. Dama w wagonie sypialnym. 3. V. Górą rezerwiści; 10. V. Niewolnica księcia Borysa; 17. V. Zabiłam; 23. V. Venus z Wenecji; 30. V. Pociąg widmo i Szalona Fifi. 5. VI. Wieża miłości; 12. VI. W salonach i spelunkach Paryża; 13. VI. Bohaterowie Sahary; 19. VI. Nie żeń się; 24. VI. Don Kichot (z Pat i Patachonem) ; 29. VI. Lekka Izabela. 4. VII. Ona ma coś; 10. VII. Martwy węzeł; 14. VII. Lekkomyślna Zula; 19. VII. Co może kobieta; 25. VII. Riff i Raff jako marynarze; 29. VII. Śmiertelny skok w cyrku Cesarelli. 1. VIII. Niebezpieczna dziewczyna; 8. VIII. Dziewczęta bez posagu; 14. VIII. Książę Seliman; 18. VIII. Dama w wagonie sypialnym; 23. VIII. Ulubienica przedmieścia; 28. VIII. Żar krwi zwycięża.

PALACE. 3. IX. Ben Hur; 10. IX. Klub słomianych wdowców; 15. IX. Księżniczka czardasza; 20. IX. Wielka księżna i chłopak hotelowy; 25. IX. Od mężczyzny do mężczyzny; 28. IX. Pod narkozą. 2. X. Mandaryn Wu; SJ. A. Los życia; I I. A., Uśmiech losu 15. X. Świat w płomieniach; 22. X. Troski szatana; 27. X. Szalona Lola. 3. XI. Nero; 10. XI. Szał młodości; 17. XI. W siódmem niebie; 19. XI. Ostatnia miłość następcy tronu; 24. XI. Zakazana, dzielnica Algieru. 1. XII. Napoleon Bonaparte; 8. XII. Zaczarowany młyn; 10. XII. Kobieta — Sfinks; 15. XII. Blondynka, czy brunetka; 18. XII. Koniec świata; 25. XII. Perła haremu i komedja. 3. I. Dama w gronostajach; 8. I. Dama z półświatka; 14. I. Upiorne oczy; 18. I. Wesołe noce nad Sekwaną; 21.1. Kochanka torreadora; 28. I. Książę i apaszka. 2. II. Wschód słońca; 11. II. Symfonja zmysłów; 22. II. Panama; 25. II. Hrabina Daniszew. 3. III. Braterstwo krwi; 16. III. Świat kulis i zmysłów; 20. III. Tajemnica gabinetu restauracyjnego; 28. III. Hazard i Jak policjant reguluje ruch; 30. III. Symfonja wielkiego miasta. 8. IV. Bohaterowie ognia; 14. IV. Miłość Joanny Ney; 20. IV. Panika — Harry Peel; 25. IV. Tajemnica puszczy abisyńskiej; 28. IV. Pani Ministrowa. 8. V. Kobieta, czy lalka; 10. V. Czerwony bies; 19. V. Raj na ziemi; 23. V. Flirt na plaży; 26. V. Ofiara kabaretu Hong— Kong. 1. VI. Dama w tygrysim płaszczu i Nietrudno zostać ojcem;. 9. VI. Posiew krwi; 13. VI. Wakacje małżeńskie; 17. VI. Za głosem serca; 21. VI. Biały murzyn; 24. VI. Dramat w hotelu Boulevard; 28. VI. Panienka z kasy nr. 12. 3. VII. Królowa londyńskich salonów; 6. VII. Dziwy i cuda Dżungli; 12. VII. Oaza miłości; 17. VII. Mężczyźni przed ślubem; 21. VII. Autem po szczęście; 25. VII. Janet Gaynor szuka posady. 1. VIII. Upiorny dom; 8. VIII. Krwawa litera; 15. VIII. Dla jednej kobiety; 22. VIII. Żona na wydaniu; 29. VIII. Panienka w jedwabnych pończoszkach.

Data utworzenia strony: 2007-05-03