|
"ATENEUM" 1928 Drukiem A.Gojawiczyńskiego
LWÓW W ŚWIETLE CYFR I POCZYNAŃ (str. 257-262) NIECO STATYSTYKI.
(lipiec 1927 - czerwiec 1928). W I-szym roczniku Almanachu miałem sposobność rzucić nieco cyfr na temat Lwowa w artykule zatytułowanym tak samo, jak obecny, przyczem starałem się ująć w nie pewne problemy, przyczyniające się niewątpliwie do poznania tego grodu, który Semper fidelis stoi na straży kresów wschodnich, odgrywając dzisiaj może mniejszą rolę, niż nieco dawniej, mając jednak za sobą nietylko szlachetną tradycję, ale przed sobą równie poważną przyszłość. Podobnie też, jak w roku ubieg., opieram się w moich wywodach na publikacji, będącej wynikiem prac Biura statyst. m. Lwowa p. t. "Lwów w cyfrach". Nie jest ona wprawdzie wolna od usterek, które są wynikiem pewnych niedopatrzeń może nietyle ze strony obliczających, ile raczej korrektorów, obraz daje jednak wierny, a niewątpliwie i interesujący. Wywody moje dadzą na to dowód. Na plan pierwszy wysuwa się kwestja liczby ludności. Otóż podobnie, jak w roku ubiegłym, tak i obecnie stwierdzić należy, że liczba ta stale się podnosi. Nie są to skoki gwałtowne, niema jednak żadnych spadków, linja konsekwentnie pnie się w górę. Od lipca 1927 do końca czerwca 1928 liczba ludności podniosła się o 1.238 osób. Jest ten przyrost nieco mniejszy, niż w roku ubiegłym za ten sam okres czasu (wynosił wtedy 1.602 osób), jest jednak w miarę wydatny. Tylko w miesiącach październiku i listopadzie cyfra stanęła na punkcie martwym. Było wtedy: 237.921 osób, dwukrotnie za to jednak przekroczyła z miesiąca na miesiąc liczbę 200, raz od listopada do grudnia 1927 przyrost wynosił 288 osób, drugi raz z marca na kwiecień - 212 osób. W lipcu 1927 liczba mieszkańców wynosiła ogółem 237.684, obecnie z końcem czerwca 1928 - 238.967. Ilustracją (n. b. do pewnego stopnia) cyfr powyższych stają się tu dane, odnoszące się do statystyki małżeństw, urodzin i skonów, zkolei zatem naprowadzam garść tych cyfr. Małżeństw zawarto ogółem w tym okresie czasu: 2.277. Największa ich ilość przypadła na miesiąc czerwiec 1927 - 257, zkolei na listopad 1928 - 244, luty (1928) - 239, październik (1927) - 213, wrzesień t. r. - 204, w pozostałych miesiącach cyfra ślubów spadła niżej 200 na miesiąc, nie spadła jednak ani razu poniżej 100, najniższa była w marcu 1928 i wynosiła 110 ślubów.
Statystyka urodzin wykazuje następujące cyfry: ogółem urodziło się w omawianym okresie czasu dzieci - 4732, z tego żywo urodzonych - 4598, nieżywych 134. Największa ilość urodzin przypada na grudzień 1927 i wynosi - 551 dzieci, ponad 400 dzieci przyszło na świat w miesiącach: lutym i kwietniu 1928, w pozostałych miesiącach cyfra wahała się między 300 a 400 urodzeniami miesięcznie. Najniższa przypadła na marzec 1928 i wynosiła - 304. (podając powyższe daty miesięczne brano pod uwagę dzieci, które przyszły na świat żywe). W liczbie żywo urodzonych, wynoszącej, naprowadzamy ją raz jeszcze - 4598, było chłopaków - 2391, dziewcząt - 2207. I w tym wypadku grudzień 1927 wykazuje maksymalną i odnośnie do chłopców i dziewcząt. Pierwszych przyszło na świat - 287, drugich - 264. Najmniej dziewcząt urodziło się w październiku 1927 - 152, najmniej chłopców w listopadzie 1927 - 156. W liczbie dzieci żyjących ślubnych było 3692, nieślubnych - 906. Wynosiłoby to około 20%. Największa ilość urodzin dzieci nieślubnych przypada na luty 1928 - 111, najmniejsza na listopad 1927 - 58.
Cyfry te mówią dosadnie o stosunkach narodowościowych we Lwowie. Statystyka skonów wyraża się w następujących cyfrach. W omawianym okresie czasu zmarło ogółem osób - 4070. Na jeden miesiąc przypadało 300-400 skonów. Jedynie wrzesień 1927 wykazał 288 wypadków śmierci, w pozostałych jedenastu miesiącach liczba wahała się od 309 (lipiec 1927) do 395 (marzec 1928). W tem mężczyzn zmarło 2.133, kobiet 1.937. Największa ilość wypadków śmierci wśród mężczyzn przypada na marzec i wynosi - 216, najmniejsza na wrzesień (1927) - 142. Wśród kobiet najwięcej zmarło w marcu 1928 - 179, najmniej we wrześniu 1927 - 146. Biorąc pod uwagę ogólną liczbę skonów podkreślić należy, że wśród zmarłych było stanu wolnego - 1583 osób, żonatych, względnie zamężnych - 1622, owdowiałych
- 771, rozwiedzionych - 17, co do 77 zaś osób nie dało się wyżej stanu ustalić.
Biorąc wreszcie pod uwagę granice wieku zmarłych ustalamy: w latach Śmiertelność w ramach poszczególnych dzielnic miasta była W dzielnicy I-szej w toku omawianego czasu zmarło osób -516, w II-giej - 680, w III-ciej - 303, w IV-tej - 262, w V-tej - 115. Najznaczniejszą zatem śmiertelność wykazała dzielnica II-ga, przyczem nadmienić należy, że maksymum wypadków śmierci przypada na luty - 78, minimum na sierpień i październik 1927 - po 45. Poza tem zmarło w tym czasie w szpitalach 1970 osób, w przytułkach zaś 224. Przyczyny śmierci były bardzo różnorodne.
Z zestawienia powyższego nietrudno ustalić, że najgorszym wrogiem i na naszym terenie jest gruźlica (692 wypadków śmierci) i rak (447), obok chorób serca (636). Chorób zakaźnych, niezakończonych wypadkami śmierci, w tym czasie nie brakło. Ogółem notowano leczonych 4086 wypadków, z czego leczono w szpitalach 2309 wypadków. W szczególności przypada: W tej smutnej statystyce najpoważniejszą cyfrę wykazują choroby epidem. wieku dziecięcego, przyczem najgroźniej przedstawia się tu cyfra odnosząca się do zachorowań na płonicę. W związku z chorobami epidemicznemi i zachorowaniami wogole przeprowadzono desynfekcyj 4566, w tem odkażeń mieszkań 2194, rzeczy 2372. Najwięcej desynfekcyj przypada na miesiące październik 1927 (657), wrzesień (641), grudzień (556), listopad (481), sierpień (411) i lipiec (359), w pozostałych miesiącach liczba desynfekcyj wahała się między 217 a 272. Szczególnie czynne było Pogotowie ratunkowe, które w wymienionym okresie czasu udzieliło pomocy w 12.410 wypadkach, w tem mężczyznom w 6351 wypadkach, kobietom w 4373, dzieciom w 1686. Przewozów, bez niesienia pomocy, uskuteczniono 2448. W tem z powodu nagłego zasłabnięcia wzywano Pogotowie ratunkowe 1619 razy, do przypadków chirurgicznych 7796 razy, samobójców ratowano 280, dotkniętych obłędem 38 osób, z innych przyczyn wzywano je 229 razy. Pracowało w niem stale 8 lekarzy. Ogółem od początku swego istnienia interweniowało Pogotowie (po koniec r. 1927) w 254.962 wypadkach. Ta cyfra świadczy o ogromie pracy i zasługi! Walne zasługi w spieszeniu z pomocą chorym przypisać należy i Kasie Chorych, której działalność da się zamknąć w ramach następujących dat. W omawianym okresie czasu zgłosiło się chorych ubezpieczonych - 139.338, członków ich rodzin - 68.612, Razem zgłoszeń było - 207.950. Maksymum zgłoszeń przypadło na hity 1928 - 20.265, marzec - 19.010, czerwiec 1927 - 18.511, maj 1928 - 18.189, grudzień 1927 - 17.268, w pozostałych miesiącach zgłoszeń było od 16.000 - 17.000, jedyny wrzesień 1927 wykazał ich - 15.310. Za niezdolnych do pracy uznano ogółem na sumę zgłoszeń uprzednio podaną - 30.990 osób, w czem maksymum padało znowu na miesiąc grudzień 1927. styczeń, luty 1928 (od: 3.380-3.241), minimum na czerwiec 1928 - 1984. Ogólna liczba dni leczenia wynosiła 603.736 dni, przyczem nadmieniam, że cyfra ta obejmuje 11 miesięcy, nie podano bowiem cyfry za miesiąc czerwiec 1928, liczba ogólna zwiększyłaby się zatem przypuszczalnie o 40-50.000. W szpitalach leczono 3138 chorych. Zasiłków wypłacono na ogólną kwotę : 1.010.472 zł. 47 gr., przyczem maksymum wypadło na czerwiec 1928 - 186.639 zł. 20 gr., minimum na wrzesień 1927 - 128.697 zł. 38 gr. W związku z troską o zdrowie podkreślić należy również prace Zakładu badania środków spożywczych. Wykonano w toku omawianego okresu czasu analiz - 13.073, w czem analiz chleba - 113, tłuszczu - 278, mleka - 6.237, śmietany - 1140, wędlin - 483. Do Sądu skierowano spraw 2.146. Trudne warunki życia ilustrują w dalszym ciągu następujące wywody. Liczba bezrobotnych w ciągu omawianych 12-tu miesięcy wynosiła - 55.335, co w porównaniu z datą zeszłoroczną wykazuje nadwyżkę zaledwie o 10. Wynosiła bowiem podówczas 55.325. Byłoby to jednak dowodem, że stosunki nie uległy zasadniczej poprawie. Gorzej przedstawia się w tej ogólnej cyfrze liczba bezrobotnych pracowników umysłowych. Wynosi ona 20.100, to znaczy w porównaniu z ubiegłym rokiem więcej o 1.383. Te cyfry należą do groźnych! Wolnych miejsc zgłoszono w tym czasie 5.893, obsadzono - 2.870. Poszukujących pracy rejestrowano - 42.086, obsadzono - 3270, wysłano - 8052. Te cyfry mówią same za siebie. Ruch budowlany nie wrócił do tempa przedwojennego. Cyfry te świadczą, że do zaspokojenia głodu mieszkaniowego jeszcze daleko. Uzupełnieniem obrazu życia Lwowian mogą być cyfry, ilustrujące prace Zakładów miejskich: elektrycznego, Gazowni, wodociągów, Miejskiej Kasy Oszczędności, wreszcie cyfry odnoszące się do ruchu pocztowego i ruchu przejezdnych. Pracę zakładów elektrycznych charakteryzują następujące cyfry: Miejska kasa oszczędności wykazuje w tym czasie następujące Pozycje: Lipiec 1927 przy wkładkach - stron: 4.784, czerwiec 1928: 7.214. Cyfra ta jednak wykazywała pewne wahania w toku poszczególnych miesięcy i w marcu 1928 doszła nawet do 7.974 stron. Stan wkładek wahał się między: 1,998.575 zł. 47 gr. (sierpień 1927) a 5,740.050 zł. 20 gr. (marzec 1928). W czerwcu 1928 wynosił: 3,118.3 16 zł. 29 gr. Ilość stron przy zwrotach wynosiła w lipcu 1927 - 3.5 70, w czerwcu 1928 - 5.1 72, maksy-mum osiągnęła w czerwcu 1928, minimum we wrześniu 1927 - 3.143. Maksymum zwrotów wykazał maj 1928 - 2,395.365 zł. - gr-. minimum luty - 1,3 1 2.004 zł. 98 gr. Stan kapitału wkładkowego z końcem każdego miesiąca konsekwentnie wzrastał z miesiąca na miesiąc. W lipcu 192 7 wynosił - 16,416.895 zł. 37 gr. z końcem czerwca 1928 - 29,693.022 zł. 35 gr. Ruch pocztowy był bardzo ożywiony. Ogółem posyłek nadano w omawianym okresie czasu we Lwowie - 61,837.125, nadesłano do Lwowa - 74.360.912. W tem, ta kwota może być szczególnie ciekawą, gazet nadano 10,952.180, nadesłano do nas - 8,218.375. Cyfry te rozrzucone na poszczególne miesiące wykazywały znaczne wahania, podobnie jak cyfry odnoszące się do ilości telegramów nadanych - 309.745, nadesłanych - 402.685 i przetelegrafowanych - 2,388.031, jak również do rozmów telefonicznych miastowych i międzymiastowych. Ruch passantów wykazuje ostateczną cyfrę - 198.936 osób. Liczba przejezdnych naturalnie podlegała również pewnem wahaniom. Poza czerwcem 1928, w którym osiągnęła 18.970 osób i wrześniem 1927 (Targi Wschodnie!), w którym wynosiła - 18.622 osób, minimum wykazała w listopadzie - 14.852 osób, przenosząc stale jednak cyfrę 15.000, wahając się między 16-17.000 miesięcznie. W ogólnej sumie 198.936 przejezdnych, Polska dostarczyła ich - 190.572, inne kraje w następującej kolejności: Austrja - 2.488, Niemcy - 1.263, Czechosłowacja - 1.175, Rumunja - 1.039, Ameryka - 679, Węgry - 467, Francja - 216, Anglja - 169, Włochy - 131, Szwajcarja - 65, Belgja - 58, Bułgarja - 5 7, Jugosławja - 53, Szwecja i Norwegja - 52, Azja - 50, Holandja - 48, Danja - 47, Rosja - 46, Grecja - 29, Litwa - 27, Turcja - 19, Hiszpanja - 7, Portugalja - 6, inne - 182. Oto garść cyfr, odnosząca się do najpoważniejszych przejawów życia miasta. Są tu braki niewątpliwe. Nie poruszaliśmy sprawy cen, która sama w sobie jest problemem wymagającym obszernego omówienia, nie poruszaliśmy spraw szkolnictwa, które byłyby może najbardziej interesującemi, ani sprawy budżetu Miasta. O jednej lepiej zapomnieć, o tej pierwszej, do drugiej oficjalnie statystyka nie podaje dat, a szkoda, wielka szkoda, sprawa trzecia wykraczałaby poza ramy, krótkiego artykułu, który ze względu na rozmiary samego wydawnictwa, może mieć charakter tylko informacyjny.
Data utworzenia strony: 2007-05-01 |